Wat wil een bijtend konijn jou vertellen? Vaak gaat het niet om agressie, maar is er iets anders aan de hand. We duiken in het verhaal achter het bijtgedrag van konijnen en geven tips om het happen naar je hand te voorkomen.
Waarom bijt een konijn?
Bijtende konijnen zijn geen agressieve dieren maar voelen zich bedreigd, gefrustreerd of hebben pijn en/of stress. En dit kan op allerlei verschillende momenten van de dag gebeuren, zoals bij het wegnemen van het voerbakje, tijdens het aaien of vlak na het spelen. Naast dat het bijten lastig is tijdens de verzorging, kan dit gedrag een signaal zijn dat je konijn niet lekker in zijn vel zit. Wanneer je konijn bijt is dat dus altijd een reden om na te gaan waar hij op dat moment behoefte aan heeft, en hoe je zijn leven zou kunnen verbeteren. Achterhaal de oorzaak van het bijtgedrag en pak die aan.
Bijten niet de eerste voorkeur als verdedigingsmechanisme
Alhoewel konijnen behoorlijk territoriaal kunnen zijn, rent je konijn toch liever weg als hij zich bedreigd voelt. Dat is hem van nature ingegeven en ook logisch als je je bedenkt dat zijn natuurlijke vijanden veel groter en sterker zijn dan hijzelf. Je dier kiest daarom pas voor een bijtende verdediging als hij niet weg kan komen, bijvoorbeeld doordat hij in zijn verblijf zit of omdat hij in een hoekje gedreven wordt. Het is dan zijn laatste redmiddel.
Konijnenbeet tijdens het aaien
Konijnen willen ook wel eens bijten terwijl ze er schijnbaar ontspannen bijzitten en geaaid worden. Op zo’n moment is het alsof je dier opeens besluit zijn tanden in je hand te zetten. Sommige langoren zetten dit gedrag speels in om uit te dagen, maar waarschijnlijker is dat je een gevoelige plek hebt aangeraakt. De meeste konijnen willen niet dat je hun buik of voetzolen aanraakt. Dit zal negen van de tien keer een schrikreactie uitlokken. Maar bijt je konijn wanneer je op zijn rug en kop aait terwijl hij dit normaal gesproken fijn vindt, dan is er iets anders aan de hand. Mogelijk heeft hij een wondje of ander gezondheidsprobleem. Bij twijfel bel je de dierenarts. Een andere optie is dat je dier toch gespannen was tijdens het aaien en is het bijten een ontlading van de stress.
Bedreigd door verkeerde benadering
Benader je konijn altijd van opzij en zorg dat hij je handen vooraf al ziet. Hij is van nature een prooidier dat vanuit de lucht gegrepen kan worden. Als jij hem van bovenaf optilt zal hij instinctief reageren – “Ik wordt gegrepen. Stress. Vechten of vluchten. Ik kan niet wegkomen dus aanvallen is de enige optie.” – en staan de konijnentanden al snel in je vingers. Overigens worden de meeste konijnen sowieso liever niet opgetild, dus doe dat alleen als het noodzakelijk is.
Prikkelbaar konijn door hormoontjes of stress
Een bijtend konijn kan ook prikkelbaar of gefrustreerd zijn. Vrouwtjes met een schijnzwangerschap worden bijvoorbeeld liever met rust gelaten en kunnen agressief reageren als je ze toch benadert. En een ongecastreerde langoor met seksuele drang die niet kan paren, bijt omdat hij last heeft van zijn hormoontjes. Verder is het belangrijk dat je konijn voldoende afleiding heeft, anders ligt verveling op de loer. En de stress die dat kan veroorzaken is ook een trigger voor bijtgedrag.
Territorium bewaken
Voor je konijn is het verblijf zijn territorium dat hij wil verdedigen. Met het verplaatsen van zijn voerbak of het verversen van de bodembedekking vorm je geen gevaar. Maar weet je dier dat ook? Misschien ervaart hij dat toch als het ongewenst binnendringen in zijn domein en zal hij zijn tanden inzetten als wapen. Dit wordt ook wel hoknijd genoemd, waarbij konijnen vaak een grommend geluid maken. Voedsters (vrouwtjes) bewaken over het algemeen hun territorium fanatieker dan rammelaars (mannetjes).
Joehoe, ik ben hier!
Het in je handen of voeten happen kan voor je konijn ook een manier zijn om extra aandacht te vragen. Daarbij zal hij dan niet doorbijten maar zet hij zacht zijn tanden in je hand of voet, bijvoorbeeld na het spelen of aaien Ook komt het voor dat langoren je met een beet duidelijk maken dat je in de weg loopt.
Met bijtende konijnen aan de slag
Bijt jouw konijn je regelmatig of wil je er alles aan doen om dit te voorkomen? De beste tips op een rij:
- Probeer de reden van het bijten te achterhalen;
- Trek je hand niet direct terug als je konijn aanvalt. Anders zal het dier merken dat bijten effect heeft en dit vooral blijven doen;
- Zorg dat je in de natuurlijke behoeftes van je konijn voorziet;
- Koppel je konijn met minimaal één soortgenootje om te voorkomen dat hij eenzaam of onzeker wordt;
- Geef je konijnen voldoende ruimte om te leven en volop te bewegen;
- Laat je dieren naar een deel van hun voeding speuren als afleiding;
- Houd je konijnen langer fit met extra beweging;
- Bied extra afleiding met speelgoed en intelligentiespelletjes;
- Overweeg een castratie bij je konijn;
- Leg af en toe je hand in het konijnenhok zonder iets op te tillen of te verplaatsen. Praat ondertussen rustig tegen je konijnen en trek je hand niet terug als ze grommen of er naartoe springen. Zorg voor een ontspannen sfeer. Zo wennen de dieren aan jouw aanwezigheid in hun territorium en leren ze dat je hand geen bedreiging is;
- Til je konijn alleen op als het echt noodzakelijk is en benader hem van opzij. Zorg dat hij niet schrikt door eerst zijn aandacht met je stem te trekken en je handen duidelijk te laten zien;
- Versterk het vertrouwen tussen jullie twee door samen tijd door te brengen en duidelijk op de lichaamstaal van je konijn te letten;
- Bijt je konijn na of tijdens het spelen of aaien? Stop dan direct. Een gespannen konijn moet eerst weer kalmeren. En is het een vraag om extra aandacht? Dan stop je om je dier te leren dat bijen geen effect heeft;
Heeft straffen zin?
Bij bijtende konijnen is straffen om meerdere redenen een slecht idee. Onthoud dat het bijten vaak natuurlijk gedrag is. Konijnen zullen een straf niet koppelen aan hun gedrag; ze begrijpen niet waarom ze op hun kop krijgen. Bovendien zal het straffen er niet voor zorgen dat een langoor zich veiliger voelt, in tegendeel. Bijt je konijn juist om aandacht te vragen, dan ziet hij straf misschien ook als aandacht en gaat vooral door met dit gedrag. Straffen heeft bij konijnen nooit zin, ook niet als ze bijten.
bron: Hart voor Dieren Magazine