Katten zijn gevoelig voor stress. Deze gewoontedieren merken iedere verandering in hun dagelijks leven feilloos op en kunnen daardoor gespannen raken. In dit artikel gaan we dieper in op stress bij katten, de symptomen en – ook heel belangrijk – hoe geef je je kat weer een gevoel van veiligheid en laat je hem ontspannen?

 

Hoe zie je aan katten dat ze last van stress hebben?

De symptomen van stress zijn bij katten divers en kunnen per dier verschillen. Vaak gaat het om afwijkend gedrag en uiterlijk waaraan je merkt dat je kat niet lekker in zijn vel zit:

• Plots weer in huis plassen;
• Erg op zijn hoede zijn, veel schrikachtiger dan normaal;
• Continu zichzelf krabben of bijten zonder fysieke aanleiding zoals een vlooienbesmetting;
• Minder of niet willen eten;
• Wegkruipen in allerlei hoekjes en zich veel minder laten zien;
• Trillen;
• Sloopgedrag;
• Vacht ziet er slechter of zelfs onverzorgd uit;
• Niet meer aangehaald willen worden door het baasje, zelfs blazen en jou willen krabben zodra je in de buurt komt;
• Kat is overdreven inactief doordat hij minder slaapt, het lukt hem maar moeilijk weg te dommelen.

Ieder kat is weer anders en de symptomen zijn pas mogelijke signalen van stress als je kat zich anders dan anders gedraagt. Daarom is het zo belangrijk dat je je huistijger en zijn kattentaal goed kent. En let op, de genoemde symptomen kunnen ook op een fysiek gezondheidsproblemen wijzen. Zorg dat je die eerst samen met de dierenarts uitsluit.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Wat veroorzaakt stress bij katten?

Katten houden doorgaans niet van veranderingen. De dieren willen graag weten wat hen te wachten staat en hoe ze daar het best op kunnen reageren. Wil je dat je kat zich veilig in huis voelt, dan is een vaste dagstructuur een goede basis om mee te beginnen.

Deze dingen kunnen je kat gespannen maken:

• nieuwe huisgenoten (gezinsuitbreiding, nieuwe partner)
• andere huisdieren
• verhuizing
• lawaai, onbekende geluiden
• in de auto meerijden
• verveling, te weinig te doen
• ergens logeren
• bezoek dierenarts
• baasje – personeel – is opeens veel meer of minder thuis dan normaal.
• wisselende voedertijden
• nieuwe kattenbak
• veranderingen in de inrichting
• nieuwe krabpaal
• kattenluik

Als je nagaat dat katten zich prettig voelen bij een vaste structuur in huis en voorspelbaarheid, zijn veel van de oorzaken voor kattenbaasjes wel verklaarbaar. Maar een paar zaken lichten we graag nog even toe:

Kattenluik

Vol enthousiasme plaats je een kattenluikje voor je huistijger. Daar moet hij wel superblij mee zijn, want dit ‘deurtje’ geeft hem de vrijheid in en uit te lopen wanneer hij wil. Logisch dat hij het eerst spannend vindt om er doorheen te gaan en dat hij moet wennen aan een klepperend geluid. Maar daarna is het vrijheid blijheid, toch? Voor de meeste huistijgers geldt dat inderdaad, maar voor sommige katten is een kattenluikje een blijvende bron van stress, iets wat ze continu in de gaten moeten houden. Het huis zien de dieren als hun territorium en zo’n luikje biedt indringers daar toegang toe. Dat er ook kattenluikjes zijn die alleen op hun eigen chip reageren, kunnen we deze schatten natuurlijk niet duidelijk maken.

Nieuwe krabpaal

Na het lezen van het HvD-artikel Waar een krabpaal allemaal aan moet voldoen, heb je hoge verwachtingen wanneer je het nieuw uitgezochte meubel in de woonkamer plaatst. En wat doet je kat? Die kijkt er niet eens naar, loopt er met een grote boog omheen of blaast er zelfs tegen. Ook dit heeft te maken met territoriaal gedrag van je dier. Hij kent dit ding niet, het hoort er niet en bovendien ruikt het vreemd. Voor katten zijn dit genoeg redenen om de krabpaal te willen wegjagen of met grote voorzichtigheid te benaderen. Nieuwe dingen veroorzaken stress bij katten, ook als ze uiteindelijk een geliefd object worden.

Dat je kat de eerste dag of zelfs de eerste paar dagen negatief reageert op zijn nieuwe meubel, is dus niet gek. Geef je kat de tijd om te wennen – een snoepje op één van de plateaus leggen kan helpen – en dwing hem vooral niet.

Verveling

Het kattenlichaam is erop gebouwd veel te bewegen, en zijn intelligente kattenbrein heeft je dier meegekregen om in te zetten. Dus alhoewel katten het heerlijk kunnen vinden om te luieren, hebben ze ook behoefte aan fysieke en mentale uitdagingen. Krijgen ze die niet of te weinig, dan slaat de verveling al snel toe en kunnen ze hun energie niet kwijt, wat stress oplevert. Vaak zie je in zulke gevallen sloopgedrag ontstaan, wat nogal eens gezien wordt als probleemgedrag, terwijl de kat gewoon te veel spanningen in zijn lijf heeft.

Benieuwd hoe je binnenshuis voor extra beweging en activiteiten kunt zorgen? Lees dan verder in het artikel Spelen voor katten.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

 

Als de baas gespannen is…

Maak jij een hectische tijd mee, heb je het ontzettend druk of maak jij je ergens grote zorgen om? En dan is er ook nog de kat die niet lekker in zijn vel lijkt te zitten. Hij is onrustig, blijft lang weg of toont zelfs agressie in huis…. Maar zeer waarschijnlijk is het geen toeval dat dit tegelijkertijd komt. Jouw stress kan namelijk al snel overslaan op je huisdier. Katten zijn immers zeer alert op veranderingen, ook als het om het gedrag van de baas gaat.

 

Kattenstress tijdens coronatijd

Al tijdens de eerste lockdown door Corona zagen dierenartsen een opvallende stijging van het aantal katten dat met stressklachten in hun praktijk kwam. Veel baasjes maakten zich grote zorgen over het coronavirus, wat zijn weerslag had op hun huisdieren. Maar voor de katten bleek er nóg een bron van stress te zijn: het thuiswerken.

Opeens waren we ook overdag veel thuis. Alhoewel bij veel katten extra aandacht welkom was, werd door ons thuiswerken hun hele dagritme verstoord. Vanuit het niets was er overdag meer drukte in huis en kwamen katten veel minder aan rusten toe.

 

Zo help je een kat van zijn stress af

Het belangrijkste is om de oorzaak van de stress te achterhalen en die aan te pakken. Zo geef je je kat meer rust en een gevoel van veiligheid:

• Vaste voedertijden;
• Rustige slaap- en uitkijkplekjes waar je dier ongestoord kan liggen;
• Zet krabpalen en mandjes niet te dicht bij de televisie;
• Plan iedere dag vaste speelmomenten met je kat in;
• Stoor je kat niet tijdens zijn slaap;
• Zorg voor verschillende soorten speeltjes en intelligentiespelletjes;
• Oefen nieuwe activiteiten stapsgewijs en laat hem rustig wennen aan nieuwe mensen, andere huisdieren en nieuwe omgevingen;
• Laat je kat op rustige momenten al aan de auto en zijn transportmand wennen;
• Praat op rustige en positieve manier tegen je kat;
• Geef je kat dagelijks liefdevolle verzorging.

Lukt het je niet om de bron van de spanningen te achterhalen of blijft je kat gestrest? Laat dan een dierenarts of kattengedragsdeskundige met jullie meekijken.

 

Als de bron van stress niet aan te pakken is

Soms weet je wat de stress bij je kat veroorzaakt, maar kun je de bron zelf niet aanpakken. De harde knallen tijdens oudejaarsavond zijn daar en goed voorbeeld van. Afleiding kan dan het sleutelwoord zijn, maar werkt niet altijd. Bovendien kan de stress zo hoog oplopen dat het schadelijk is voor de gezondheid van je huistijger. Vraag je dierenarts dan om hulp; er zijn bijvoorbeeld supplementen verkrijgbaar die je kat kunnen helpen. Geef deze echter nooit zonder een arts eerst gesproken te hebben.

Bron: Hart voor Dieren Magazine