Hartwormen zijn een bedreiging voor onze huisdieren. Helaas komen ze steeds dichterbij, dierenartsen maken zich zorgen en de gezondheidsklachten die een hartworm veroorzaakt zijn zeer ernstig. Vooral honden blijken na besmetting gevoelig voor de bijbehorende infecties. Tijd om je als dierenvriend in deze parasiet te verdiepen.

 

We moeten het over de hartworm hebben

De hartworm (Dirofilaria immitis) – niet te verwarren met de Franse hartworm  –  wordt tot nog toe niet verspreid in Nederland en België, toch maken de specialisten van onder meer Protect Our Future Too (POFT) zich ernstig zorgen. Eén van hen is Paul Overgaauw, de Nederlandse vertegenwoordiger binnen POFT, voorzitter van ESCCAP en als dierenarts gespecialiseerd in parasitologie en microbiologie. In een interview met hem klinkt zelfs de boodschap `Hartworminfectie is één van de toekomstige ziektes bij onze huisdieren waar ik mij het meest zorgen over maak. Ook door mijn ervaring in Amerika’. Daar komt de parasiet al veel langer voor en heeft dhr. Overgaauw gezien wat voor schade die bij huisdieren teweeg brengt en hoe snel de verspreiding kan gaan.

 

“Kwestie van tijd voordat de hartworm in Nederland en België rondgaat”

Wat de brede verspreiding van de parasiet in Nederland en België vooral tegenhoudt, is dat de muggen die de larven overbrengen hier nog niet voorkomen. In Europa vind je die vooral in het Zuiden en soms in het Oosten. Toch rukken de geïnfecteerde muggen steeds verder op naar het Noorden doordat de temperaturen stijgen, ook hier. De vraag is dus niet meer óf de hartworm zich hier vestigt, maar wanneer.

Noot van de redactie: Alhoewel katten ook met de hartworm besmet kunnen raken, blijken deze dieren minder gevoelig voor een infectie dan honden. Met die reden richt dit artikel zich vanaf hier alleen op besmetting bij de hond.

 

 

Nu al risico voor honden die meegaan op reis en adoptiehonden uit het buitenland

Honden die meegaan naar een risicogebied kunnen besmet raken en geadopteerde viervoeters uit die landen kunnen de hartworm al bij zich dragen. Zij zullen andere viervoeters niet besmetten doordat de overdracht niet plaats vindt van hond-op-hond, maar moeten zelf wel behandeld worden omdat ze anders ernstig ziek worden en zelfs komen te overlijden.

 

Waar komt de hartworm nu al voor?

De Dirofilaria immitis komt nu al voor In het Middellandse Zeegebied, Roemenië, de Nederlandse Antillen, Japan en Amerika en is daar breed verspreid.

 

Hoe worden hartwormen overgebracht?

Anders dan bij wormensoorten die veel in Nederland en België voorkomen, wordt de hartworm niet via ontlasting overgebracht. Zijn larven kunnen alleen via een muggenbeet in de bloedbaan van je hond terechtkomen. Wanneer het insect een besmet dier steekt, zuig hij met het bloed ook de larven op. Wanneer zo’n mug vervolgens een ander slachtoffer steekt, is besmetting een feit.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

 

Zodra een hond besmet raakt…

Bevinden de larven van de hartworm zich eenmaal in het lichaam van je hond, dan banen zij zich een weg richting het hart en de longslagaders, dit kan enkele maanden duren. Daar groeien ze uit tot volwassen wormen en produceren zelf larven. Uiteindelijk zullen ontstekingen en problemen met de hart – en longfunctie ontstaan, mogelijk met een shock en hartfalen als gevolg. En deze ongewenste gast vertrekt niet uit zichzelf. Hartwormen weten soms 2 jaar lang in een hondenlichaam te overleven.

 

Symptomen hartworm

De meeste honden vertonen in het begin van een hartwormbesmetting geen symptomen, die ontstaan dan pas zodra de parasiet volwassen is en de besmetting in een ver gevorderd stadium:

• hoesten
• benauwdheid
• vermoeidheid / verslechteren conditie
• bloedarmoede
• gewichtsverlies

Honden die besmet zijn kunnen uiteindelijk ook kampen met een verhoogde bloeddruk, vergroot hart en schade aan de leveren en nieren.

 

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

 

Diagnose

Zodra een hond bij de dierenarts komt met symptomen die op hartworm kunnen wijzen, is een bloedtest de eerste stap. Ook om eventuele andere gezondheidsproblemen met dezelfde signalen uit te sluiten. Vervolgens kan via een echo of röntgenfoto van de borstkas in beeld worden gebracht of de longen en het hart al schade hebben geleden.

 

Behandeling

Hoe de behandeling tegen hartwormen eruit zal zien, is afhankelijk van hoever de besmetting al gevorderd is en hoeveel schade het hondenlijf al geleden heeft. Doordat onze honden zelf niet tegen deze parasiet bestand zijn, adviseert het American Heartworm Society om viervoeters die positief testen maar nog geen symptomen hebben, ook te behandelen.

Er zullen meerdere kuren tegen de worm nodig zijn, die maandenlang duren en de nodige risico’s met zich meebrengen. Het afsterven van hartwormen kan namelijk tot bloedproppen leiden en verhoogt het risico op trombose in de longen. Bij een groot aantal aanwezige wormen, gaat met soms over tot een hartkatheterisatie.

 

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

 

Hartwormen voorkomen

Neem je huisdier niet mee naar gebieden waar de hartworm voorkomt, dat is voor nu de beste preventie tegen hartwormen. Anders is het advies om je hond ter plaatsen zoveel mogelijk te beschermen tegen muggen en hem bij terugkomst minimaal 4 weken te behandelen met een middel tegen de parasiet. Een andere optie is om hem ook preventief tegen de hartworm te beschermen. Overleg in beide gevallen met je dierenarts welk middel je het best kunt gebruiken en op welke manier.

Raadpleeg de dierenartsenpraktijk ook wanneer je een huisdier adopteert uit een land waar de hartworm voorkomt en doe dit al voordat het dier in Nederland is. Zo kun je op voorhand met de arts een behandelplan opstellen.

 

De hartworm komt eraan

Verschillende autoriteiten op het gebied van dierengeneeskunde vrezen voor de komst van de hartworm naar Noord-Europa. En gezien de gevolgen van een besmetting met deze parasiet snappen we waarom. Preventie tegen parasieten is überhaupt een belangrijk aandachtspunt omdat blijkt dat lang niet ieder baasje zijn huisdier daartegen beschermt. Wanneer de hartwormen en de hun helpende muggen definitief in Nederland en België aan zullen komen is onbekend. Maar laten we ons goed voorbereiden zodat we de gezondheid van onze geliefde viervoeters optimaal kunnen beschermen.

Bron: Protect Our Future TOO, Universitair Dierenziekenhuis Utrecht, RIVM, Hart voor Dieren Magazine