Iedereen gezond – dat is natuurlijk ideaal. Dit geldt voor ons even goed als voor onze geliefde huisdieren. Wij laten je zien wat je kunt doen om je dier zowel in het alledaagse leven als in een noodsituatie veilig en gezond te houden.

Een tevreden gesnor, een vrolijke kwispel of een ontspannen uitrekking, en elk huisdierenbaasje weet: het gaat mijn vriendje goed. En dat maakt ons natuurlijk ook tevreden. Kattenbezitters brengen talloze ontspannen uren door met aaien en spelen wanneer hun kat weer binnen is na zijn patrouille door de buurt. Hondenbezitters verkennen de omgeving samen met hun viervoeters tijdens uitgebreide wandelingen. Parkieten, papegaaien & co. maken het appartement onveilig met hun dagelijkse vrije vluchten. En konijnen, ratjes en cavia’s rollen thuis stoeiend over het parket.

Plotseling slaat het noodlot toe

Helaas kunnen onvoorziene gebeurtenissen deze vredige situatie van het ene op het andere moment veranderen. Als de geliefde hond plotseling moet worden geopereerd, als het aquarium overstroomt in het appartement of als een paard uit zijn paddock breekt bijvoorbeeld. Dit veroorzaakt niet alleen veel leed voor de eigenaar en het dier, maar brengt vaak ook hoge kosten met zich mee. De prijs van de behandeling is voor eigenaren vaak net zo hoog als van ongevallen en materiële schade. Daar is niemand immuun voor. Het is daarom des te belangrijker om van tevoren voldoende bescherming te bieden aan onze dieren.

1. Rust, routine & regels

Wat heb jij nodig om je veilig te voelen? Een dak boven je hoofd en een warm bed zijn vast niet genoeg. Ook onze huisdieren hebben niet alleen een geschikt verblijf nodig, maar ook een betrouwbare relatie.

Om ons veilg en zeker te voelen, hebben wij mensen liefde en een gevoel van geborgenheid nodig. Tim Hagemann, professor in de arbeids-, organisatie- en gezondheidspsychologie ontdekte dat familie en andere hechte sociale banden ons vooral in tijden van onzekerheid enige zekerheid bieden. Met iemand aan onze zijde die we vertrouwen, gaan we beter om met uitdagende situaties. Precies zo gaat het ook bij onze huisdieren. Het zijn hulpeloze wezens die onze bescherming nodig hebben. Vooral wanneer een dier net bij je is komen wonen, is hij meestal een beetje verlegen en terughoudend. Iedereen die ooit is verhuisd, kent dat gevoel wel; alles is vreemd. Op een leeftijd van slechts enkele weken worden veel dieren uit hun vertrouwde situatie gerukt, gescheiden van hun familie en soortgenoten en in een volledig vreemde omgeving ondergebracht. En of dat nog niet eng genoeg is, willen die onbekende tweevoeters ze ook nog eens aanraken en optillen. Gedurende deze periode letten sommige huisdiereigenaren niet op de behoeften van hun nieuwe gezinslid. Dit kan de toekomstige relatie en het gevoel van veiligheid van het huisdier beïnvloeden.

Vertrouwen als basis

Daarom is het gedrag van de nieuwe baasjes in deze eerste dagen en weken bijzonder belangrijk. Dit is waar de koers wordt bepaald: of honden zich nauw zullen hechten aan hun menselijke familie, of katten in de toekomst hun bak gaan gebruiken, of konijnen ontspannen uit hun ren kunnen worden getild en of vogels handtam kunnen worden gemaakt. “Daarom moet je elk dier de tijd geven om te wennen aan zijn nieuwe omgeving en nieuwe mensen; het dier moet alles in alle rust kunnen verkennen,” adviseert dierenarts en specialist in gedragskunde dr. Barbara Schneider. “Breng tijd door in dezelfde kamer zodat het dier kan wennen aan je geur en aan je bewegingen.” Als de nieuwe huisgenoot zich realiseert dat de grote tweevoeters geen gevaar vormen, zullen ze hun mensen uit zichzelf benaderen. “De beste manier om vertrouwen te winnen is door met je huisdieren een ontspannen, positieve tijd door te brengen”, legt de expert uit. “Doe iets dat het dier leuk vindt! De meeste katten en honden houden ervan om geaaid te worden of samen te spelen. Je kunt kleine huisdieren en vogels voedsel in je hand aanbieden. Het kost vaak wat geduld, maar het is het waard! ”

Verstop- en slaapplekjes

Omdat honden, katten, kleine knagers en vogels allemaal verschillend sociaal gedrag vertonen, moeten eigenaren van tevoren stilstaan bij de diersoort die ze in huis nemen. Informeer je goed over de behoeften van je huisdier. Terwijl honden hun menselijke roedel en fysiek contact nodig hebben om te ontspannen, geven de meeste katten, kleine huisdieren en vogels veelal de voorkeur aan veel ruimte en voldoende opties om zich terug te kunnen trekken. Huisjes en holletjes zijn een must, vooral voor hamsters, muizen, konijnen, chinchilla’s en cavia’s. “Minstens één huisje per dier met elk twee uitgangen. Als kleine prooi zijn ze anders bang dat ze in de knel komen in geval van nood”, benadrukt dr. Schneider. De schuilplaats moet zo groot zijn dat de knager of het konijn er een nest in kan bouwen en comfortabel in kan bewegen. Maar katten en honden hebben ook voldoende rust- en schuilplaatsen nodig. Vooral wanneer er kleinere kinderen in het gezin zijn, is een oase van rust zonder mensen essentieel. De dieren kiezen vaak zelf hun plekjes, en dat is prima. Het belangrijkste is dat de plek vrij is van tocht of overmatige verwarming en dat het dier daar zijn omgeving op afstand kan waarnemen zonder gestoord te worden. Plaatsen op hoogte of een ‘grot’ zijn bijzonder populair onder katten. Vogels vinden rust op hoge takken en hebben minstens één ondoorzichtige muur in hun verblijf nodig. Dit laatste wordt ook aanbevolen voor kleine knagers en konijnen. “Net als volières, moeten de verblijven niet op de vloer staan, omdat vanuit het perspectief van een hamster of grasparkiet, mensen er aanzienlijk groter en daarom bedreigender uitzien dan wanneer de kooi op borsthoogte is,” zegt dr. Schneider.

Duidelijke regels

Een dier vindt het niet prettig als zo’n reusachtige tweebener over hem heen hangt en overweldigt met fysiek contact. Huisdieren kunnen zich snel bedreigd voelen en bijten. Het hoofd strelen, direct oogcontact maken en vooral knuffels kunnen dit gevoel mede veroorzaken. Het is daarom belangrijk dat het gezin regels opstelt voor de omgang met huisdieren. Voor honden geldt dit uiteraard ook. Zij geven de voorkeur aan een duidelijke structuur in hun relatie met mensen. Het is bewezen dat ze zich prettiger en minder gestrest voelen als ze het gevoel hebben dat ze altijd op hun eigenaar kunnen vertrouwen. Naast zelfvertrouwen en assertiviteit vraagt dit van de eigenaar ook kalmte in moeilijke situaties. Als de hond het gevoel heeft dat zijn eigenaar niet bang is, kalmeert hij zelf ook automatisch. Een duidelijke verdeling van rollen, duidelijke signalen en regels bieden de dieren oriëntatie en dus veiligheid – net zoals wij ons prettiger voelen op een balkon met een reling. Een normale dagelijkse routine met voorspelbare voer- en looptijden heeft een soortgelijk effect. “Je moet echter ook met je dier trainen dat kleine afwijkingen oké zijn”, voegt de expert toe.

2. Alledaagse veiligheid

Ook bij de beste mens-dier-relaties liggen er in het alledaage leven overal gevaren op de loer. Wij laten zien hoe je je huis zo diervriendelijk mogelijk maakt.

Opgewonden fladderen de grasparkieten uit hun verblijf om in huis rond te vliegen. Enthousiast maken ze rondjes door de woonkamer en zetten ze op topsnelheid koers richting het raam. Nog net op tijd ziet hun bazinnetje het dreigende gevaar en draait de lamellen dicht. Een klein moment van onoplettendheid als dit kan grote gevolgen hebben: verwondingen, ongelukken en/of schade. Het is dan ook belangrijk dat je potentiële gevaren tijdig opmerkt.

Het raam kan voor onze vogels en katten een gemene val zijn. Vooral als het warm is hebben we graag de ramen open om wat frisse lucht binnen te laten. Soms zetten we alleen het kiepraam op een kiertje. Vogels kunnen er dan makkelijk vandoor gaan, katten zijn nieuwsgierig en vaak kunnen ze hun drang naar vrijheid niet in bedwang houden. Een poging om door het kiepraam naar buiten te klimmen, eindigt vaak dodelijk. Ook open balustrades kunnen katten die van klimmen houden in groot gevaar brengen. Speciale roosters en netten kunnen een val voorkomen. Om te voorkomen dat siervogels (maar ook wilde vogels) levensbedreigende verwondingen oplopen tegen ruiten van ramen of deuren, kun je er gordijnen, jaloezieën of kranten voor doen.

Kasten, planken en laden – Vooral de laatsten trekken vooral katten en kleine honden aan. Meestal ligt er kleding in die naar ons ruikt, en je kunt er natuurlijk heerlijk ongestoord in slapen. Is de deur of de lade gesloten, dan raakt het dier in paniek omdat hij zich gevangen voelt. Let er daarom altijd op dat als je iets afsluit er geen dier in verstopt zit. Kasten die niet vast tegen de muur staan, zijn een risico voor vogels en kleine huisdieren. Ze kunnen erachter klem komen te zitten en levensgevaarlijke verwondingen oplopen (breuken en kneuzingen) of in paniek raken. Schuif kasten daarom dicht tegen de wand aan en bevestig ze bij voorkeur tegen de muur. Eventuele spleten kun je afdichten met boeken, plexiglas of iets dergelijks.

Planten en bloemen maken onze huizen vrolijker. Zo mooi als ze zijn, zo gevaarlijk kunnen ze worden voor onze huisdieren. Ze knabbelen graag op eetbaar groen, zoals kattengras of vogelmuur, maar ze willen ook wel eens onbekend groen uitproberen. Veel kamerplanten zijn giftig, waaronder populaire variëteiten zoals Cyclamen, Azalea, Dieffenbachia, Philodendron en Kerstster. Controleer daarom voordat je planten koopt of ze veilig zijn voor je dier. Voorzichtigheid is ook geboden bij de stekelige cactussen.

Schoonmaak- en wasmiddelen en medicatie horen in een afgesloten kast. Net als bij kleine kinderen mogen zij nooit in de handjes c.q. pootjes van huisdieren belanden. Anders dreigt er acuut vergiftigingsgevaar.

Kaarsen, haardvuur, strijkijzer en andere huishoudelijke apparatuur die hitte voortbrengt, mogen nooit zonder toezicht branden. Een kat kan vliegensvlug op de strijkplank springen en de hond is voor je het weet bij de haard of het formuis. Ernstige brandwonden aan snuit en pootjes kunnen het gevolg zijn.

Wasmachine, droger en vaat- wasser zijn in de ogen van katten perfecte verstopplekjes, waar ze ook nog eens lekker een dutje zouden kunnen doen. Ook als de dieren zich plotseling bedreigd voelen, vluchten ze naar plekken waar wij hen niet zullen vinden – een verraderlijk risico. Kijk voordat je de apparatuur afsluit altijd of deze ‘diervrij’ is.

Plastic en papieren zakken zijn felbegeerde verstopplekjes voor kleine huisdieren, honden en katten. Plastic tassen moet je ze nooit geven omdat er verstikkingsgevaar bestaat. Snij van papieren zakken in ieder geval altijd de hengsels af, want kopje of pootjes kunnen erin verstrikt raken. Daarom mogen katten ook niet met wollen draden spelen.

Paperclips, sieraden, decoratie en andere kleine prullaria die rondslingeren kunnen een gewild speelobject zijn voor hond, kat, knager of vogel. In het heetst van de strijd worden ze ook doorgeslikt door een dier. Let er dan ook op dat dergelijke kleine zaken niet bereikbaar zijn voor huisdieren.

Deuren: Aanhankelijke huisdieren rennen graag tussen onze benen door of glippen op het laatste moment achter ons aan door een deur die we net sluiten. Pas op dat je niet struikelt over je lieveling en dat je hem niet vastklemt. Er kunnen botbreuken ontstaan, of letsel aan de wervelkolom.

Aquaria, hun stabiliteit en geïntegreerde elektrische apparaten moeten regelmatig gecontroleerd worden. Bovenal brengt de verouderende hechting van de ruiten hoge risico’s met zich mee. De verbindingen kunnen loskomen en het lekkende water brengt de vissen niet alleen in levensgevaar, maar veroorzaakt ook enorme materiële schade als het aquarium leegloopt. Daarom moet je een aquarium eigenlijk om de ongeveer tien jaar vervangen.

Stroomkabels worden beknabbeld door konijnen, kittens en pups. Als de dieren blootgelegde draden tegenkomen, kan er al snel een fatale klap optreden. Om de kabels te beveiligen, zijn plastic hulzen en kabelgootjes verkrijgbaar. Het is echter beter om ze volledig uit de buurt te te houden van vrij rondlopende dieren.

Meer lezen? Bestel Hart voor Dieren dan nu op vipwinkel.nl!