Dit zijn de bekende woorden wanneer men in de tandartsstoel ligt. Gek genoeg is het voor ons mensen normaal om regelmatig een bezoekje aan de tandarts te brengen. Echter geldt dit niet voor onze trouwe viervoeter. 80% van de honden boven de drie jaar heeft last van gebitsproblemen. Onderzoek heeft aangetoond dat de eigenaar invloed kan uitoefenen op de gebitsgezondheid van de hond en zo kunnen gebitsproblemen worden verminderd (Buckley et al, 2011).
Gebitsproblemen worden veroorzaakt door verschillende factoren. Het achterblijven van voedselresten in het gebit is de grootste boosdoener. Deze voedselresten vormen in combinatie met speeksel en bacteriën tandplak. Als tandplak niet verwijderd wordt dan verhard het na 24 uur en vormt het zich tot tandsteen. Tandplak en tandsteen is een ideale aanhechtingplaats voor bacteriën. Zodra de bacteriën zich gaan vermenigvuldigen zullen er op langer termijn ontstekingen in de bek ontstaan. Ontstoken tandvlees wordt gingivitis genoemd. Bij ontstoken tandvlees trekt het tandvlees zich terug waardoor de wortels bloot komen te liggen. Hierdoor ontstaat er een ruimte in het steunweefsel. Steunweefsel zorgt ervoor dat de tanden en kiezen vast zitten in de kaak. Als het steunweefsel ontstoken raakt dan trekt dit de tand of kies in en dit kan leiden tot het uitvallen van tanden en kiezen. Als het steunweefsel ontstoken raakt wordt dit parodontitis genoemd. (Knaake Tandheelkundig Dierenarts, 2016)
Stinkende adem
Het is belangrijk om de symptomen rondom gebitsproblemen tijdig te herkennen zodat er direct actie ondernomen kan worden. Ontstoken tandvlees is rood van kleur, gezwollen en bloed snel bij aanraking. Daarnaast heeft de hond een stinkende adem. De stinkende adem is een van de symptomen die het snelste en makkelijkste waargenomen kan worden door de eigenaar. Door de verandering van het eetgedrag, lichaamsgewicht en/of andere gedragen kan de eigenaar opmerken dat de hond last heeft van gebitsproblemen. (Holmstrom, et all, 2013)
Afwijkend gebit
Ongeveer 16.000 jaar geleden is de domesticatie van de hond begonnen (Science, 2016). Vandaag de dag zijn hier verschillende rassen uit voort gekomen, elk ras heeft zijn eigen specifieke raskenmerken. Onderzoek aan de Universiteit van Utrecht heeft aangetoond dat de tanden van kort snuitige honden losser staan, diepere tandgroeven hebben en de tanden staan afwijkend ten opzichte van lang snuitige honden (Bonning, 2012). Hierdoor kunnen zich vanaf jonge leeftijd al problemen voordoen. Een afwijkende stand van het gebit wordt malocclusie genoemd. Met afwijkend bedoelt men een overbeet, onderbeet of melktanden die te lang aanwezig zijn en niet wisselen. Hierdoor breekt de volwassen tand op een verkeerde plek door en bestaat de kans dat deze verkeerd groeit. In sommige gevallen komt het voor dat er te veel tanden aanwezig zijn. Met name dubbele hoektanden komen regelmatig voor. Door de afwijkende stand zit er meer ruimte tussen de tanden en kiezen waardoor voedselresten eerder blijven plakken dan bij een gebit waarbij alle tanden aansluiten op elkaar.
Dit betekent dat gebitsproblemen deels erfelijk bepaald zijn en kort snuitige honden sneller gebitsproblemen ontwikkelen ten opzichte van lang snuitige honden.
Daarnaast kunnen bij kleine rassen tandvleesproblemen eerder ontstaan dan bij grote rassen. Bij kleine rassen ontstaan tandvleesproblemen vaak tussen een leeftijd vijf maanden en twee jaar. Bij grote rassen ontstaan tandvleesproblemen niet eerder dan een leeftijd van 9 maanden, vaak beginnen de tandvleesproblemen pas op een leeftijd van twee jaar. (Holmstrom, et all, 2013)
Extra grote brokken
Het geven van de juiste voeding draagt bij aan het verminderen van gebitsproblemen. Nat voer blijft sneller plakken in het gebit en de hond hoeft niet actief te kauwen om het door te kunnen slikken. Daarentegen bestaat droogvoer uit harde brokken die tijdens het kauwen de tanden en kiezen schoon schrapen. Er zijn speciale brokken op de markt die ontwikkeld zijn voor gebitsproblemen. Deze brokken zijn extra groot en extra hard zodat de hond meer moeite moet doen om de brokken kapot te krijgen, hierdoor schrapen de brokken vaker langs de tanden. Brokken die bijdragen aan het verminderen van gebitsproblemen bevatten natriumpolyfosfaat, dit is een voedingsstof die helpt om vrije calcium deeltjes te binden. Het binden van deze calcium deeltjes helpt om het tandsteen te voorkomen (smolke, z.d). Onderzoek heeft uitgewezen dat voeding dat speciaal is ontwikkeld voor het gebit tandplak met 39% verminderd en de ontsteking van het tandvlees met 36% verminderd. Dit is in vergelijking met het dagelijks voeren van een standaard droogvoer (Logan, et all, 2002). Het kiezen van de juiste voeding kan bijdragen draagt bij aan het verminderen van gebitsproblemen.
Tandenpoetsen
Dagelijks tandenpoetsen en het dagelijks aanbieden van dagelijkse snacks zijn een effectieve manier om gebitsproblemen te verminderen (Buckle, et all, 2011). Door de tanden te poetsen wordt tandplak verwijderd en krijgt het niet de kans om te verkalken in tandsteen. Aangeraden wordt om de hond droogvoer te geven of speciale voeding dat ontwikkeld is voor het gebit (Logan, et al, 2002).
Herkent u een van deze symptomen of twijfelt u over de staat van het gebit van uw hond? Dan is het raadzaam om een bezoek aan de dierenarts te brengen. De dierenarts zal een passend advies geven en mogelijk wordt er een gebitsbehandeling uitgevoerd.
TIP!
Februari: maand van de gebitsverzorging
In de maand februari besteden ruim 400 dierenartspraktijken in Nederland aandacht aan het gebit. Er worden extra activiteiten en acties georganiseerd en bij diverse praktijken worden er gratis gebitscontroles uitgevoerd.
Kijk voor meer informatie op de website http://www.maandvandegebitsverzorging.nl/
Door: Melissa Rennes & Frederique Sijstermans
Foto’s: Mike Browne, Monica Martinez Do-Allo, I. Chus, 279photo Studio/Shutterstock
Bronnen:
Bonninga, S. (2012). Inventarisatie van tandheelkundige afwijkingen en de mate van gebitsverzorging bij honden en katten aangeboden bij de UKG(Doctorale scriptie). Diergeneeskunde, faculteit diergeneeskunde, Universiteit Utrecht, Utrecht. Gedownload op 10 oktober 2016, van http://dspace.library.uu.nl/handle/1874/289392
Centraal bureau voor de statistiek (2015). Feiten en cijfers gezelschapdierensector 2015. Gedownload op 25 november 2016 van: http://fdn.nl/wp-content/uploads/A-10-Feiten-en-cijfers-gezelschapsdierensector-2015.pdf
C,Buckley,. A,Colyer,. M,Skrzywanek,. K,Jodkowsk,. G,Kurski,. J,Gawor & M,Ceregrzyn (2011). The impact of home prepared diets and home oral hygiene on oral health in cats and dogs. British Journal of Nutrition (106), 124-127. Gedownload op 28 november 2016 van: https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/5571ED60972E371C4A323155B9E16988/S0007114511000821a.pdf/the-impact-of-home-prepared-diets-and-home-oral-hygiene-on-oral-health-in-cats-and-dogs.pdf
Iohara.K , Murakami.M, Nakata.K, Nakashima M. Experimental Gerontology, 4, 39-45. Gedownload op 12 oktober 2016, van http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0531556514000321
Knaake Tandheelkundig dierenarts (2016) Gingivitis & Parodontitis. Geraadpleegd op 18 december 2016, van http://www.tandheelkundigdierenarts.nl/behandeling-en-adviezen/34-gingivitis-parodontitis
Logan.E, Finney.O, Hefferren.J. (2002) Effects of a dental food on plaque accumulation and gingival health in dogs. Journal of veterinary dentistry 19 (1), 15-18. Gedownload op 27 november 2016 van: http://jov.sagepub.com/content/19/1/15.abstract
Iohara.K , Murakami.M, Nakata.K, Nakashima M. Experimental Gerontology, 4, 39-45. Gedownload op 12 oktober 2016, van http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0531556514000321
Science magazine (2016. Dogs may have been domesticated more once. Geraadpleegd op 30 november 2016, van http://www.sciencemag.org/news/2016/06/dogs-may-have-been-domesticated-more-once
Smolke (z.d.) Verzorgt het gebit. Geraadpleegd op 22 november 2016 van https://www.smolke.nl/voedingspecifieke-iconen/verzorgt-het-gebit
Steve E. Holmstrom, DVM, DAVDC, Jan Bellows, DVM, DAVDC, DABVP, Stephen Juriga, DVM, DAVDC, Kate Knutson, DVM Brook A. Niemic, DVM, DAVDC, Jeanne Perrone, CVT, VTS (Dentistry) (2013). 2013 AAHA Dental Care Guidelines for Dogs and Cats. 76-77 Geraadpleegd op 6 december 2016 van: https://www.aaha.org/public_documents/professional/guidelines/dental_guidelines.pdf
