Een vaccinatie tegen hondsdolheid is verplicht als je huisdier meereist naar het buitenland, of als je hond of kat uit het buitenland geadopteerd wordt. Maar wat voor ziekte is Rabiës eigenlijk en wanneer laat je de inenting zetten?

Wat is Rabiës?

Rabiës, ook bekend als hondsdolheid, is een gevaarlijke virusinfectie. Alhoewel de naam hondsdolheid doet vermoeden dat de ziekte alleen onder kwispelende viervoeters voorkomt, kunnen mensen en andere zoogdieren ook besmet en ziek worden door het Lyssavirus dat Rabiës veroorzaakt. Honden, katten, vleermuizen, apen en vossen zijn beruchte dragers van dit virus.

Hondsdolheid bij viervoeters

Het ziekteproces bij honden en katten doorloopt verschillende stadia. Eerst zal het dier verward raken – soms ook in de vorm van apathisch gedrag en extreme angst – en algemene ziekteverschijnselen ontwikkelen zoals koorts, kwijlen en braken. Vervolgens kan een besmet dier heftige agressie laten zien. Later zullen er verlammingen optreden en krijgt een viervoeter onder meer slik- en ademhalingsproblemen. Uiteindelijk sterven dieren aan rabiës wanneer zij niet tijdig behandeld worden.

De incubatietijd – de periode tussen besmetting en ziekteverschijnselen – ligt bie honden en katten tussen de 2 weken en meerdere maanden.

Hoe kan mijn hond of kat rabiës oplopen?

Besmette dieren hebben een hoge concentratie van het Lyssavirus in hun speeksel. Via een beet- of krabwond vindt het speeksel gemakkelijk zijn weg in de bloedbaan van je hond of kat. Ook als een dier geïnfecteerd is maar nog geen ziekteverschijnselen heeft, kan hij het virus toch overdragen. Het spelen of vechten met soortgenoten of andere dieren in het buitenland geeft je huisdier het grootste risico.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Preventieve vaccinatie honden en katten

in Nederland en België komt hondsdolheid nauwelijks meer voor, voor zover bekend alleen onder vleermuizen. Dit is de reden dat de vaccinatie tegen Rabiës niet in het standaard vaccinatieprogramma van huisdieren is opgenomen. Maar ga je met je hond of kat over de grens, dan is een vaccinatie verplicht. Ook als dit alleen naar één van de buurlanden voor een korte vakantie is. Bij overtreding kan een huisdier in beslag worden genomen, in quarantaine worden gezet of zelfs geëuthanaseerd worden.

Laat de vaccinatie minimaal 30 dagen voor vertrek zetten, na 21 dagen zal deze optimaal werken. De enting mag gegeven worden bij viervoeters van minimaal 3 maanden oud en is voor 3 jaar werkzaam.

Wanneer je een huisdier uit het buitenland adopteert, moet deze ook tijdig tegen hondsdolheid geënt worden voordat hij in Nederland of België aankomt.

Voor dit beleid is gekozen omdat in het buitenland – onder andere bij zwerfdieren – Rabiës nog veel vaker voorkomt. Door een streng in- en uitreisbeleid met verplichte vaccinatie houdt men de ziekte zoveel als mogelijk buiten de deur.

Hoe bewijs ik dat mijn huisdier de vaccinatie heeft gehad?

Een stempel met datum en handtekening van de dierenarts in het Europees paspoort van je huisdier, dient als vaccinatiebewijs.

Rabiës bij mensen

Ook voor mensen is Rabiës een gevaarlijke ziekte. Het Lyssavirus wordt vrijwel altijd van dier-op-mens overgedragen – een zoönose –  via een beet.  Bij niet of te laat handelen zal hondsdolheid leiden tot sterfte. Hoe sneller een behandeling start, hoe groter de kans op herstel. Neem daarom direct contact op met een huisarts wanneer je in het buitenland bent gebeten door een dier. Naast een behandeling tegen Rabiës zal je ook preventief gevaccineerd worden tegen tetanus. Een behandeling tegen het Lyssavirus heeft overigens alleen zin als je nog geen ziekteverschijnselen vertoond.

Symptomen bij mensen

Rabiës start bij mensen vaak  met algemene ziekteverschijnselen zoals hoofdpijn, rillingen, koorts en overgeven. De symptomen die daarna volgen:

• spierkrampen
• stuipen
• verlammingsverschijnselen
• moeite met slikken en ademen
• niet meer durven en willen drinken

Incubatietijd

De incubatietijd van rabiës onder mensen verschilt nogal, maar is tussen de 20-90 dagen.

Preventieve vaccinatie tegen Rabiës

Mensen die vanwege hun beroep of vrijwilligerswerk veelvuldig in aanraking komen met dieren die het Lyssavirus mogelijk bij zich dragen, kunnen in aanmerking komen voor een preventieve vaccinatie tegen Rabiës.

bron: Hart voor dieren Magazine, LICG, Anicura, RIVM