Onlangs werden in Iran voor het eerst drie cheetawelpen geboren die voortkomen uit het speciale fokprogramma. Dat is groot nieuws want de cheeta is in dat land praktisch uitgestorven – naar schatting leven er minder dan 30.

Unieke ondersoort van de cheeta

Iran is het enige land buiten het continent Afrika waar nog cheeta’s leven. Als het dier daar uitsterft, is dat het definitieve einde voor deze ondersoort. In een poging om uitsterving tegen te gaan, is het verantwoordelijke Ministerie in Iran twee jaar geleden een fokprogramma gestart. Wat nu dus geleid heeft tot een eerste succesvolle geboorte van drie welpen. De hoop is dat de populatie cheeta’s middels dit fokprogramma langzaam uitgebreid kan worden, doordat nakomelingen in het wild uitgezet worden, zoals eerder gebeurde met de Iberische lynx.

Vijf voor twaalf voor de cheeta

De cheeta (jachtluipaard) is een met uitsterven bedreigd diersoort. Naar schatting leven er nog maar 7100 dieren wereldwijd. Van de vijf subsoorten leven er vier in het continent Afrika. 1 ondersoort leeft echter in Azië. De Aziatische cheeta (Acinonyx jubatus venaticus) leefde ooit wijdverspreid over het Arabische schiereiland en in het nabije Oosten, en kwam zelfs veelvuldig voor in India. Het dier houdt nu echter alleen nog maar stand in Iran en is daarmee de zeldzaamste van alle ondersoorten cheeta’s. Ook in Iran echter dreigt de sprinter van de dierenwereld de strijd te verliezen. De soort is zo bedreigd dat ze door IUCN wordt geclassificeerd als kritisch bedreigd wat staat voor bijna uitgestorven.

Hoeveel cheeta’s in Iran?

Iranian Cheetah Society (ICS), de organisatie die zich in Iran inzet voor de cheeta, is op dit moment bezig met de afronding van hun onderzoek naar de aantallen cheeta’s in hun land. De uitkomsten zijn somber. De organisatie gaat ervan uit dat er nog maar minder dan 30 cheeta’s zijn in Iran. Zij baseren hun resultaten na een grondig meerjarig veldonderzoek met cameravallen.

Het fokprogramma

Spil in het huidige fokprogramma van Iran waren de enige drie Aziatische cheeta’s in opvang wereldwijd. Er werd een uitgebreid faciliteitencentrum ontwikkeld en uiteindelijk vond er ook een succesvolle paring plaats. De drie welpen die onlangs zijn geboren zijn allemaal vrouwtjes, wat de geboorte extra speciaal maakt. Vrouwtjes zijn, aldus het Iranian Cheetah Society, zeldzaam in hun land maar wel cruciaal voor het voortbestaan van de diersoort in Iran.

Hoop voor de cheeta in Iran?

Uiteindelijk zullen de cheeta’s uitgezet worden in afgesloten Reservaten in Iran. Dit is naar voorbeeld van Zuid-Afrika, die op deze manier hun populaties cheeta’s heeft zien groeien. Er zijn echter ook de nodige zorgen. Simone Eckhardt van stichting SPOTS die vanuit Nederland het werk van ICS ondersteunt: “Iran heeft te maken met economische sancties. Zo is het praktisch onmogelijk om geld over te maken naar Iran of om materiaal, nodig in het veld, het land in te krijgen. Dit zijn allemaal zaken die wel hard nodig zijn om de diersoort te kunnen beschermen”. Daarbij komt dat de Iraanse regering bezuinigingen heeft moeten doorvoeren in het budget van de afdeling natuurbescherming, die verantwoordelijk is voor de bescherming van de bedreigde diersoorten in het land. Zonder geld en buitenlandse hulp ziet het er slecht uit voor de Aziatische cheeta.

Toch ziet Eckhardt het nieuws over de geboorte van de cheeta welpen als hoopvol. “Met de geboorte van deze drie welpen is gebleken dat de aanpak van Iran werkt. Dat is een hele prestatie gezien ze volledig op eigen kracht, zonder enige buitenlandse hulp, deze onderneming hebben moeten oppakken. De mensen in Iran zijn enorm betrokken bij de cheeta, zeker omdat zij het enige land zijn waar deze ondersoort nog voorkomt. We hopen dat deze geboorte een extra steun in de rug geeft voor de verdere plannen, want feitelijk is dit nog de enige hoop voor dit dier”.

Bron: Stichting SPOTS