Als het in de winter flink koud is, pakken wij ons lekker dik in met een sjaal, handschoenen en een dikke trui en jas. En zelfs dan kunnen we het nog best koud hebben. Misschien kunnen we iets leren uit de natuur, want hoe beschermen dieren zich tegen de kou?

 

Dieren in de winter: eenden

Hoe houden dieren zichzelf warm in de winter? We vragen ons vaak af waarom eenden bijvoorbeeld geen koude voeten krijgen tijdens de donkere maanden. Bioloog Dieter Martin kent het antwoord op deze vraag. “Eenden hebben van nature koude voeten, waar weinig bloed doorheen stroomt. Onderweg van het hart naar de voeten koelt het bloed van zo’n 40 graden af tot 6 graden. En dat is ontzettend handig tijdens het winterseizoen. Want zouden eenden warme voeten hebben, dan zou het ijs waarop ze staan smelten!

 

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

 

Warm door dik verenkleed

Vogels die in het najaar niet naar een warmer oord trekken, hebben een dik verenkleed om zich te beschermen. Dit verenkleed bestaat uit verschillende lagen waar luchtlagen tussen zitten. Deze luchtlagen zorgen voor isolatie en voorkomen dat de vogels te veel afkoelen. Daarnaast is het verenkleed van de vogels ingesmeerd met een soort vet dat water afstoot. De vogels produceren dat vet zelf, in een klier bij de staart en verspreiden dat vervolgens met hun snavel.

 

Wintervachtje

Wil je als dier de winterkou trotseren zonder verenpak, dan zul je een dikke vacht moeten hebben. Veel dieren in het wild hebben een boven- en ondervacht, waar ook weer lucht tussen zit ter isolatie. De haartjes op de onderste huid zijn kort, dik en staan dicht op elkaar, wat hen extra warmte geeft tijdens de kou.

 

Vachtwisseling brengt warmte en kleurverschil

Bij edelherten bestaat de vacht uit drie lagen. De merg-, schors-, en cuticulalaag. De merglaag is luchtdicht en beschermt tegen de kou en in de winter zijn de wolharen bijna twee keer zo lang als tijdens de zomer. In de herfst wisselen deze dieren namelijk van vacht. Ook de kleur verandert dan. Van roodbruin in de zomer, naar kastanjebruin in de winter.

 

De tekst gaat verder onder de tekst.

 

Wild zwijn heeft in november zijn winterharen

De vacht van een wild zwijn is donkergrijs tot bruinzwart. De borstelige haren zijn in de winter tot wel 25 centimeter langer dan in de zomer. Onder deze bedekkende haren ligt een korte, dikke ondervacht. Ook hier zitten kleine luchtkamers in die ter isolatie dienen. In november is het zwijn klaar met zijn vachtwissel. Hij schuurt dan tegen bomen om van zijn zomervacht af te komen. Verder slapen zwijnen in de winter tegen elkaar aan voor wat extra warmte.

bron: Hart voor Dieren Magazine